بوم مدل کسب و کار چیست؟ معرفی اجزای اصلی + نمونه آماده SMS.ir

بوم مدل کسب و کار ابزاری استراتژیک است که به شما کمک می‌کند تا همه اجزای حیاتی کسب‌وکار خود را در یک تصویر ساده و قابل فهم تحلیل کنید. این ابزار امکان شناسایی ارزش پیشنهادی در بوم کسب و کار، مشتریان هدف، منابع، شرکا و جریان‌های درآمدی را فراهم می‌کند و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و استراتژیک را بهینه می‌سازد. با مطالعه این مقاله می‌توانید با نحوه طراحی بوم کسب و کار، کاربردهای آن و نمونه‌های عملی آشنا شوید و یاد بگیرید چگونه بوم کسب و کار بنویسید.

بوم مدل کسب و کار چیست؟ چهارچوبی برای موفقیت سازمانی

بوم کسب و کار یک ابزار تحلیلی و تصویری است که عملکرد کل سازمان را در قالب ۹ بخش اصلی نمایش می‌دهد. این مدل به مدیران و کارآفرینان امکان می‌دهد تا اجزای کلیدی کسب‌وکار خود را شناسایی، جریان درآمد و هزینه‌ها را مدیریت و ارتباطات با مشتریان را بهینه‌سازی کنند.

با بهره‌گیری از جدول بوم مدل کسب و کار، می‌توان پیچیدگی‌های کسب‌وکار را ساده و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک را شفاف‌تر کرد. این چهارچوب به خصوص برای برنامه‌ریزی مارکتینگ پلن و تحلیل مزیت رقابتی کسب‌وکارها کاربرد فراوان دارد.

چرا به بوم مدل کسب و کار نیاز داریم؟ مزایای مهم این روش برای هر سازمان

داشتن یک بوم کسب و کار تکمیل شده، برای هر کسب‌وکاری ضروری است. بدون آن، تعیین مسیر رشد، تحلیل مشتریان و برنامه‌ریزی مالی دشوار خواهد بود. مزایای اصلی استفاده از بوم مدل کسب و کار شامل موارد زیر می‌شود:

پاسخ به سوالات اساسی درباره کسب‌وکار: بوم کسب و کار به شما کمک می‌کند تا بدانید چه چیزی را می‌فروشید، مشتریان شما چه کسانی هستند و چگونه ارزش ایجاد می‌کنید.

نگاه دقیق‌تر به کسب‌وکار و تحلیل بخش‌ها: با تحلیل دقیق هر بخش، می‌توان نقاط ضعف و قوت را شناسایی و بهبودهای لازم را اعمال کرد.

• افزایش تمرکز و بهینه‌سازی مدل درآمد: این مدل کمک می‌کند تا منابع مالی و انسانی به بهترین شکل ممکن تخصیص یابند و جریان‌های درآمدی بهینه شوند.
• جذب سرمایه‌گذار: سرمایه‌گذاران به دنبال شفافیت و درک درست از کسب‌وکار هستند؛ یک بوم کسب و کار تکمیل شده ممکن است اعتماد آن‌ها را جلب کند.
• کاهش ریسک، سادگی و انعطاف‌پذیری: طراحی بوم باعث می‌شود پیچیدگی‌ها کاهش یابد و کسب‌وکار به تغییرات بازار سریع‌تر واکنش نشان دهد.
• مشتری‌مداری و ارتباطات شفاف: با مشخص شدن کانال‌ها و روش‌های تعامل، می‌توان ارتباط بهتری با مشتریان برقرار کرد و خدمات ارسال اس ام اس تبلیغاتی و تبلیغات اینترنتی را هدفمندتر انجام داد.

استفاده از این چهارچوب، موجب تمرکز بیشتر بر نقاط مهم کسب‌وکار شده و مسیر رشد را شفاف‌تر می‌کند.

شیوه استفاده و اجزای مهم بوم کسب و کار؛ راهنمای جامع برای تحلیل استراتژیک

بوم مدل کسب و کار پازلی ۹‌ بخشی است که همه جنبه‌های کسب‌وکار شما را به‌خوبی به تصویر می‌کشد. برای پر کردن این بوم، نیاز به تحقیق، جست‌جو و تحلیل داده‌ها دارید. این ۹ عنصر ساختاری را در ادامه بررسی کرده‌ایم.

۱. بخش‌های مشتری (Customer Segments)؛ شناخت دقیق مخاطبان و بازار هدف

در این بخش مشخص می‌کنید که محصولات یا خدمات شما قرار است به چه کسانی فروخته یا ارائه شود. مشتریان می‌توانند بر اساس اطلاعات دموگرافی، نیازمندی‌ها یا علاقه‌مندی‌هایشان تقسیم‌بندی شوند. پس از تجزیه و تحلیل کامل، می‌توانید خریداران نهایی خود را مشخص کنید. این بخش به شما کمک می‌کند تا استراتژی‌های بازاریابی و مارکتینگ پلن خود را با دقت بیشتری طراحی کنید.

۲. ارتباط با مشتریان (Customer Relationships)؛ ساخت روابط پایدار و ارزشمند

در این بخش، نوع ارتباط با هر گروه از مشتریان خود را مشخص می‌کنید. این بخش شامل چگونگی جذب، حفظ و افزایش سرنخ‌های جدید می‌شود. انواع ارتباط شامل دستیار شخصی، دستیار شخصی اختصاصی، سلف سرویس، خدمات خودکار، جوامع (Communities) و خلق مشترک (Co-creation) خواهد بود.

۳. کانال‌ها (Channels)؛ مسیرهای رساندن ارزش به مشتری

کانال‌ها روش‌های دسترسی به مشتری و تحویل ارزش پیشنهادی را مشخص می‌کنند. این مسیرها ممکن است شامل فروش آنلاین، فروشگاه فیزیکی، خدمات ارسال اس ام اس تبلیغاتی یا تبلیغات دیجیتال باشند. انتخاب کانال مناسب، نه‌تنها تجربه مشتری را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث بهینه‌سازی هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری فروش می‌شود.

۴. ارزش پیشنهادی (Value Proposition)؛ دلیل انتخاب شما توسط مشتریان

ارزش پیشنهادی در بوم کسب و کار به معنای مزیت اصلی محصول یا خدمت شما است که مشتری را ترغیب می‌کند تا از شما خرید کند. این بخش ممکن است شامل کیفیت بالاتر، قیمت مناسب، نوآوری یا خدمات پس از فروش باشد و نقطه تمایز شما از رقبا را مشخص می‌کند.

۵. فعالیت‌های کلیدی (Key Activities)؛ عملیات اصلی برای خلق ارزش

فعالیت‌های کلیدی شامل همه فرآیندهایی است که به تحقق ارزش پیشنهادی کمک می‌کنند. این فعالیت‌ها ممکن است تولید، بازاریابی، توزیع یا خدمات پس از فروش باشند. با مشخص شدن فعالیت‌های کلیدی، می‌توان منابع و نیروی انسانی را بهینه‌تر تخصیص داد و عملیات کسب‌وکار را با هدف افزایش مزیت رقابتی هدایت کرد.

۶. منابع کلیدی (Key Resources)؛ سرمایه‌ها و امکانات حیاتی

منابع کلیدی هر آن چیزی است که کسب‌وکار برای خلق ارزش و انجام فعالیت‌ها نیاز دارد؛ شامل نیروی انسانی، تجهیزات، فناوری و سرمایه مالی. شناسایی درست این منابع به مدیران کمک می‌کند تا تصمیم‌های سرمایه‌گذاری را با دقت بیشتری اتخاذ کنند. به‌عنوان مثال، بررسی هزینه پنل پیامکی و سایر ابزارهای ارتباطی، باعث می‌شود بودجه‌بندی مالی بهینه انجام شود و منابع به‌طور موثر در راستای ارزش پیشنهادی در بوم کسب و کار استفاده شوند.

۷. شرکای کلیدی (Key Partners)؛ همکاری برای موفقیت بیشتر

شرکای کلیدی شامل تامین‌کنندگان، همکاران استراتژیک و شبکه‌های توزیع هستند که می‌توانند ارزش کسب‌وکار را افزایش دهند. انتخاب شرکای مناسب، به کاهش ریسک، بهبود کیفیت خدمات و گسترش بازار کمک می‌کند.

۸. جریان درآمدی (Revenue Streams)؛ مسیرهای کسب درآمد

این بخش نشان می‌دهد که کسب‌وکار چگونه درآمد خود را تولید می‌کند. مدل‌های درآمدی ممکن است شامل فروش مستقیم، اشتراک، تبلیغات یا پنل پیامک باشند. درک جریان درآمدی به مدیران کمک می‌کند تا به بهترین شکل بوم کسب و کار را عملی کرده و مسیر درآمدی خود را بهینه کنند.

۹. ساختار هزینه (Cost Structure)؛ مدیریت مالی هوشمندانه

ساختار هزینه شامل همه هزینه‌های ثابت و متغیر کسب‌وکار است. تحلیل دقیق این بخش باعث کاهش هدررفت منابع و افزایش سودآوری می‌شود. با استفاده از این بخش می‌توان تصمیم گرفت که کدام فعالیت‌ها و منابع ارزش واقعی ایجاد می‌کنند و کدام‌ها هزینه اضافی دارند.

نمونه آماده بوم مدل کسب و کار؛ تحلیل عملی برندهای موفق

داشتن یک نمونه بوم کسب و کار تکمیل شده به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از کاربرد واقعی بوم مدل کسب و کار پیدا کنید. با بررسی برندهای موفق، می‌توانید بوم کسب و کار را عملی کرده و ایده‌های کاربردی برای کسب‌وکار خود استخراج کنید.

بوم کسب‌ و کار اسنپ (Snapp)

اسنپ به‌عنوان اولین تاکسی اینترنتی موفق در ایران، نمونه‌ای از بوم مدل کسب و کار بوده که ارتباط‌ها و جریان درآمدی آن به‌خوبی قابل تحلیل است:

• بخش‌های مشتری: همه افراد جامعه می‌توانند از خدمات اسنپ استفاده کنند؛ از سفرهای شهری تا سفارش غذا و خرید آنلاین.
• ارتباط با مشتریان: مشتریان ۲۴ ساعته از طریق اپلیکیشن، تماس، سایت و شبکه‌های اجتماعی در ارتباط هستند.
• کانال توزیع: استفاده از اپلیکیشن و سیستم تحویل حضوری برای سفارش‌ها.
• ارزش پیشنهادی: کاهش هزینه‌ها، دسترسی آسان و ارائه خدمات متنوع در قالب یک سوپر اپلیکیشن.
• فعالیت‌های کلیدی: ایجاد توازن بین مسافر و راننده و مدیریت سفارشات فروشگاهی.
• منابع اصلی: زیرساخت فنی، نیروی انسانی و تامین‌کنندگان خدماتی.
• شرکای کلیدی: شرکت‌های پرداخت آنلاین، مراکز خدماتی و فروشگاه‌ها.
• جریان درآمدی: پورسانت از رانندگان و صاحبان کسب‌وکارها.
• ساختار هزینه‌ها: نیروی انسانی، توسعه اپلیکیشن و تبلیغات، از جمله هزینه‌هاست.

این نمونه بوم کسب و کار تکمیل شده نشان می‌دهد چگونه می‌توان با تحلیل اجزای کلیدی، فرصت‌های رشد را مشخص کرد. فقط لازم است پیش از استفاده از بوم کسب و کار، یک بیزینس پلن خوب داشته باشید. با مطالعه مقاله نحوه نوشتن بیزینس پلن می‌توانید یک طرح کسب‌وکار اصولی داشته باشید.

بوم مدل کسب و کار گوگل (Google)

گوگل به‌عنوان غول فناوری، یک بوم کسب و کار تکمیل شده دارد که نشان‌دهنده جریان درآمدی و ارزش پیشنهادی در بوم کسب و کار آن است:

• بخش‌های مشتری: کاربران اینترنت و تبلیغ‌کنندگان در سراسر جهان.
• ارتباط با مشتریان: خدمات آنلاین ۲۴ ساعته و پشتیبانی تبلیغاتی از طریق پنل پیامک و ایمیل.
• کانال توزیع: جست‌وجوگر گوگل، یوتیوب و سایر پلتفرم‌ها.
• ارزش پیشنهادی: ارائه جست‌وجوی سریع، دقیق و تبلیغات هدفمند.
• فعالیت‌های کلیدی: توسعه الگوریتم‌ها، مدیریت داده و تبلیغات اینترنتی.
• منابع اصلی: سرورها، نیروی انسانی متخصص و دیتا سنترها.
• شرکای کلیدی: تبلیغ‌کنندگان، توسعه‌دهندگان و مراکز داده.
• جریان درآمدی: تبلیغات اینترنتی و سرویس‌های تجاری.
• ساختار هزینه‌ها: تحقیق و توسعه، نگهداری سرورها و بازاریابی.

این نمونه بوم مدل کسب و کار گوگل نشان می‌دهد که چگونه مارکتینگ پلن به‌صورت استراتژیک با جریان‌های درآمدی هماهنگ می‌شود و به رشد پایدار کسب‌وکار کمک می‌کند.

بوم مدل کسب و کار ژیلت (Gillette)

ژیلت به‌عنوان برند پیشرو در محصولات اصلاح، یک بوم کسب و کار تکمیل شده دارد که نشان می‌دهد چگونه بوم کسب و کار بنویسیم تا موفق شویم:

• بخش‌های مشتری: مصرف‌کنندگان محصولات اصلاح و فروشگاه‌های خرده‌فروشی.
• ارتباط با مشتریان: پشتیبانی حضوری و آنلاین و ارائه پیشنهادات ویژه.
• کانال توزیع: فروشگاه‌ها، فروش آنلاین و داروخانه‌ها.
• ارزش پیشنهادی: تیغ‌های باکیفیت و ماندگاری بالا.
• فعالیت‌های کلیدی: تولید، بسته‌بندی و بازاریابی محصولات.
• منابع اصلی: کارخانه‌ها، نیروی انسانی و تکنولوژی تولید.
• شرکای کلیدی: فروشگاه‌ها، داروخانه‌ها و تامین‌کنندگان مواد اولیه.
• جریان درآمدی: فروش محصولات مصرفی و اشتراک تیغ‌ها.
• ساختار هزینه‌ها: تولید، بازاریابی و توزیع.

این مثال نشان می‌دهد که طراحی بوم کسب و کار به تحلیل دقیق مدل بوم کسب و کار و شناسایی جریان‌های درآمدی و هزینه‌ای کمک می‌کند.

بوم مدل کسب و کار؛ راهکاری مفید برای موفقیت در عرصه‌های مختلف

بوم مدل کسب و کار، ابزاری کاربردی برای تحلیل بخش‌های مشتری، جریان درآمدی و منابع مهم است که به شما کمک می‌کند مزیت رقابتی و مسیر رشد کسب‌وکار را شفاف کنید. مثال‌هایی مثل اسنپ، گوگل و ژیلت نشان می‌دهند که بوم کسب و کار تکمیل شده موجب کاهش ریسک، جذب سرمایه‌گذار و بهبود ارتباطات مشتریان می‌شود.

با بهره‌گیری از پنل پیامک و ارسال اس ام اس تبلیغاتی می‌توانید بخشی از مارکتینگ پلن خود را عملیاتی کرده، ارتباط با مشتریان را تقویت و بازدهی کسب‌وکارتان را افزایش دهید. اکنون بهترین زمان است تا بوم کسب و کار خام خود را طراحی و به بوم کسب و کار تکمیل شده تبدیل کنید و با استفاده از ابزارهای تبلیغاتی و پنل پیامکی SMS.ir مسیر رشد و موفقیت کسب‌وکارتان را تضمین کنید.