شناخت انواع مشتری | راهنمای برخورد حرفهای با هر تیپ مشتری
آیا تابهحال برایتان پیش آمده که با یک مشتری کاملاً بیتفاوت روبهرو شوید، در حالیکه دقایقی پیش با مخاطبی گفتوگو کردید که با هیجان از برندتان تعریف میکرد و سؤال پشت سؤال میپرسید؟ در دنیای فروش، هیچ تجربهای شبیه دیگری نیست. به همین دلیل، شناخت انواع مشتری و مطالعۀ نحوه برخورد با مشتری، نهتنها یک مزیت رقابتی، بلکه بخشی از مسیر موفقیت تیمهای فروش، بازاریابی و پشتیبانی مشتری است.
در این مقاله، با نگاهی حرفهای به انواع مشتریان رایج میپردازیم، رفتارهای آنها را تحلیل میکنیم و تکنیکهایی برای برقراری ارتباط مؤثر با هر تیپ مشتری ارائه میدهیم.
چرا شناخت انواع مشتری مهم است؟
هر مشتری زبان مخصوص و نیازهای خود را دارد که در صورت برطرف شدن، به مراجعۀ مجدد به یک کسبوکار، ترغیب میشود. برخی از انواع مشتریان با تخفیف و طرح تشویقی فروش جذب میشوند، برخی با ارائۀ خدمات ویژه و گروهی تنها بهدنبال یافتن یک راهحل فوری برای حل مشکلاتشان هستند.
رکن اصلی هر تجارتی مشتریست، بنابراین باید حقوق او را در نظر بگیرید. چرخش مالی کسبوکارها تا حد زیادی به جذب و حفظ مشتری یا همان مشتری مداری بستگی دارد و این مشتریست که بقای یک برند را تضمین میکند.
شناخت انواع مشتری به شما کمک میکند:
- گفتوگوها و پیشنهادهای خود برای هر تیپ مشتری را شخصیسازی کنید.
- از بروز سوءتفاهم و نارضایتی جلوگیری کنید.
- تجربهای حرفهای و دلپذیر برای مخاطب رقم بزنید.
- وفاداری مشتریان را افزایش دهید.
- و در نهایت، نرخ تبدیل فروش را به شکل چشمگیری ارتقا دهید.
تحقیقات سایت mckinsey ثابت کرده که 71% از مشتریان، از کسبوکارها انتظار دارند که تبلیغات شخصیسازی شده برایشان ارسال کنند. با کسب شناخت کافی از انواع مشتری، تحلیل رفتار مخاطبان و دستهبندی مشتریان بر اساس ویژگیهای منحصربهفرد آنها، میتوانید بازاریابی هدفمند با تبلیغات شخصیسازی شده راهاندازی کنید.
انواع مشتری و نحوه برخورد حرفهای با هر گروه
در ادامه، 7 تیپ شخصیتی مشتریان را بررسی میکنیم و راهکارهای عملی برای تبدیل هر تعامل به فرصتی سودآور در بازاریابی کسبوکارتان را شرح میدهیم. این انواع مشتری عبارتاند از: مشتریان…
- مشتریان جدید
- مشتریان بالقوه
- مشتریان ناراضی
- مشتریان وفادار
- مشتریان لحظهای
- مشتریان تخفیفجو
- مشتریان سابق
تیپ 1: مشتریان جدید | خوشآمدگویی به فرصتهای نو
مشتریانی که برای اولین بار از برند شما خرید میکنند، در نقطۀ حساسی از مسیر ارتباط با کسبوکار، یا نقشۀ سفر مشتری قرار دارند. آنها هنوز شناخت کاملی از محصول یا خدمات شما ندارند، اما به برندتان علاقهمند شدهاند. حالا نوبت شماست که با ایجاد یک تجربۀ مثبت، اعتماد نوپای این نوع مشتری را به وفاداری تبدیل کنید.
این دسته از مشتریان معمولاً یا با تحقیق و جستوجو با برند شما آشنا شدهاند، یا از طریق بازاریابی ارجاعی و توصیۀ دوستان، شبکههای اجتماعی یا تبلیغات خودتان، بهسمتتان آمدهاند. بعضی از مشتریان جدید، دقیقاً میدانند چه میخواهند؛ اما برخی دیگر، هنوز در حال ارزیابی هستند و نیاز به راهنمایی بیشتری دارند.
ویژگیهای مشتریان جدید
- انگیزۀ خرید بالا در «دورۀ ماه عسل» آشنایی با برند شما و مواجهۀ اولیه
- نیازمند به کسب اطمینان خاطر نسبت به درستی انتخابشان
- پرسیدن سؤالات زیاد و گاهی ابتدایی دربارۀ محصول، نحوۀ استفاده از آن یا خدمات پس از فروش
- تمایل به دریافت تجربهای سریع، ساده و شفاف
نیازهای اصلی مشتریان جدید
- مواجهه با یک فرآیند خوشآمدگویی بینقص
- دریافت محتوای آموزشی و راهنماییهای ساده برای شروع در کنار شما
- پشتیبانی سریع و در دسترس از سمت برند
- دریافت حس امنیت و اعتبار و قدردانی از اولین خریدشان
چگونه با مشتریان جدید رفتار حرفهای داشته باشیم؟
مشتریان جدید هنوز به برند شما اطمینان کامل ندارند؛ بنابراین، با رفع نیاز اصلی آنها، یعنی ایجاد اطمینان خاطر و راهنمایی شفاف دربارۀ محصولات و خدمات، میتوانید وفاداری این نوع مشتری را بهدست آورید.
استراتژیهای برخورد مناسب با مشتریان جدید
- خوشآمدگویی تأثیرگذار: یک پیامک شخصیسازی شده برای خوشآمدگویی به مشتریان جدید برندتان ارسال کنید. در این پیام میتوانید اطلاعات کلیدی برای شروع کار با محصول، لینکهای آموزشی و راههای ارتباط با پشتیبانی را درج کنید.
- آموزش و راهنمایی: از ویدئوهای آموزشی، پستهای وبلاگ، دموی محصول و راهنماهای گام به گام، برای آموزش استفاده کنید. به این تیپ مشتری کمک کنید که از همان ابتدا، احساس کند همراهش هستید و به او و نظراتش اهمیت میدهید.
- پشتیبانی سریع: اطلاعات تماس با کسبوکارتان و راههای دریافت پشتیبانی را در دسترس مشتریان جدید قرار دهید. در این مرحله، بیتوجهی به سؤالات مشتری، ممکن است آسیب جدی به تصویر برند شما وارد کند.
- ایجاد اطمینان با بهرهگیری از مشتریان قبلی: نمایش نظرات مشتریان قبلی، امتیازدهی محصولات، و انتشار تجربیات موفق دیگران میتواند شک و تردید مشتری جدید را به اعتماد تبدیل کند.
- ایجاد تعامل دوطرفه: نظر مشتری جدید را دربارۀ تجربۀ اولین خرید از برندتان بپرسید. ارسال پیامک نظرسنجی، فرم بازخورد کوتاه یا درخواست از مشتری برای امتیازدهی به تجربۀ خرید، اطلاعات ارزشمندی به شما داده و مشتری جدید را به برندتان نزدیکتر میکند.
- پایهریزی یک رابطۀ بلندمدت: بدون اجبار به خرید مجدد، برای ایجاد ارتباطی بلندمدت با مشتریان جدید، برنامهریزی کنید.
مشتری راضی امروز، میتواند مبلّغ برند شما و مشتری وفادار آینده باشد.
تیپ 2: مشتریان بالقوه | در آستانۀ تصمیمگیری
تیپ دوم در میان انواع مشتری، یعنی مشتریان بالقوه، همان افرادی هستند که از دور، به برند شما نگاه میکنند؛ اما هنوز گام نهایی به سمتتان را برنداشتهاند. آنها ممکن است فرم تماس پر کرده، در خبرنامه ثبتنام کرده یا بهصورت مکرر از وبسایت شما بازدید کنند؛ اما مشتریان احتمالی یا بالقوه، هنوز خریدی انجام ندادهاند.
مشتریان بالقوه در مرحلۀ میانی قیف فروش قرار دارند. این افراد شناختی نسبی از نیازهای خود و محصولات شما دارند؛ اما برای تصمیمگیری نهایی، نیاز به اطمینان و انگیزۀ بیشتری دارند.
قیف فروش از چهار مرحلۀ اصلی تشکیل شده است. هر مرحله، نیازمند استراتژیهای خاصی است تا مشتریان را به مرحلۀ بعدی هدایت کنید. در سومین مرحلۀ قیف فروش، مشتریان بالقوه بهطور جدی به خرید از برند شما فکر میکنند. ارائۀ پیشنهادات ویژه، تخفیفها یا مطالعات موردی میتواند انواع مشتری بالقوه را به خرید ترغیب کند.
نقش برند شما در این نقطه، شفافسازی مزایا، رفع تردیدها و همراهی هوشمندانه با این نوع مشتری است تا بتوانید مشتری بالقوه را به مشتری واقعی تبدیل کنید.
ویژگیهای مشتریان بالقوه
- در حال مقایسۀ گزینههای متعدد و ارزیابی راهحلهای موجود در هر کسبوکار مرتبط با نیازهایشان
- بهدنبال محتوای ارزشمند برای کسب اطمینان از انتخاب نهایی
- حساس به کیفیت تجربۀ کاربری در سایت، فرآیندهای خرید و روشهای برقراری ارتباط برند با مخاطب هدف
- نیازمند به کسب اطلاعات دقیق، شفاف و مرتبط با نیاز خود، از سمت کسبوکار
نیازهای اصلی مشتریان بالقوه
- دسترسی سریع و آسان به اطلاعات مرتبط با نیازشان (ویژگیها، مزایا، قیمت و مزیت رقابتی محصولات و خدمات)
- دریافت محتوای ترغیبکننده شامل مقالات آموزشی، نظرات کاربران پیشین و بررسی موردی محصولات برای افزایش اعتماد به برند
- تجربۀ کاربری آسان، بدون مزاحمت تبلیغات پاپآپ یا سردرگمی در سایت فروشگاه
- همراهی مستمر از سوی برند، بدون فشار مستقیم برای خرید
نحوه برخورد با مشتری بالقوه
مشتری بالقوه، بهدنبال احساس اطمینان و درک ارزش واقعی پیشنهاد برند شما است. اگر در این مرحله، همراهیتان دقیق، محترمانه و مبتنی بر نیاز او باشد، احتمال تبدیل شدن این مخاطب به مشتری وفادار، بهشدت افزایش مییابد.
استراتژیهای برخورد حرفهای با مشتریان بالقوه
- طراحی تجربۀ کاربری بینقص: وبسایت یا صفحات فرود (Landing Pages) خود را بهگونهای طراحی کنید که اطلاعات ضروری با چند کلیک در دسترس مشتریان قرار بگیرد؛ برای این کار، موانع ناخواسته مانند پاپآپهای مزاحم، فرمهای طولانی یا مسیرهای پیچیده را حذف کنید.
- ارائۀ محتوای متقاعدکننده و هدفمند: برای هر مرحله از سفر تصمیمگیری مخاطب، محتوای مناسب ارائه دهید؛ برای مثال، در مرحلۀ افزایش آگاهی از برند، مقالات آموزشی و کتاب الکترونیک، در مرحلۀ مقایسه، بررسی موردی ویژگیها و مزایای محصولات و در مرحلۀ تصمیمگیری، دمو، وبینار یا جلسات مشاوره برای انتخاب صحیح کالا یا خدمات را به مشتری بالقوه ارائه دهید.
- شخصیسازی ارتباطات: با استفاده از دادههایی که از تعاملات قبلی مشتری بالقوه در اختیار دارید، به ارسال پیامک هدفمند و پیشنهادهای شخصیسازیشده بپردازید. برای مثال، اگر مشتری فرم دانلود راهنمای یک محصول خاص را پر کرده، بهتر است پیشنهادهای بعدیتان نیز حول همان موضوع باشند.
- تقویت اعتبار برند: نظرات مشتریان فعلی، امتیازهای کاربران، و داستانهای موفقیت واقعی از افراد مشابهی که مشتریان وفادار شما هستند، میتواند شک مشتری بالقوه را به اعتماد تبدیل کند.
- دعوت به تعامل، نه اجبار به خرید: امکانی فراهم کنید تا مشتری بالقوه بتواند بدون اجبار، با برند شما ارتباط برقرار کند. ارسال فرمهای ساده برای دریافت مشاوره، دعوت به ثبتنام در وبینار یا حتی درخواست دمو رایگان، نمونههایی از این تعامل سازنده است.
- پاسخگویی همدلانه و سریع: در تمام مراحل، برند شما باید در دسترس انواع مشتری باشد و به سؤالات، با حوصله و شفافیت پاسخ دهد. حتی اگر مشتری در لحظه خرید نکند، این احساس همراهی میتواند زمینۀ ارتباط بلندمدت را فراهم کند.
تیپ 3: مشتریان ناراضی | تبدیل مشتری عصبانی به فرصتی تازه
مشتریان ناراضی، اجتنابناپذیرند. هرچقدر هم که خدمات خوبی ارائه دهید، باز هم انواعی از مشتریان خواهند بود که از چیزی ناراحت شوند؛ یا حتی صرفاً روز بدی را پشت سر گذاشته باشند. نکتهای که اهمیت دارد، نحوه برخورد با مشتریان ناراضی و خشمگین است؛ زیرا نادیده گرفتن شکایتها فقط به انتشار یک نقد منفی در شبکههای اجتماعی یا پلتفرمهای دیگر منجر میشود که ممکن است اعتبار برند شما را زیر سؤال ببرد.
با این حال، در پس هر فریاد یا اعتراض، فرصتی نهفته است. مشتریان عصبانی غالباً از مشکلاتی میگویند که شاید خودتان متوجه آن نشده باشید؛ مشکلاتی که اصلاحشان تجربۀ کاربری را بهبود میبخشد و از بروز نارضایتیهای مشابه در آینده، جلوگیری میکند.
ارسال پیامک ابزاری قدرتمند برای رسیدگی به شکایات مشتریان است. با استفاده از پنل پیامکی، میتوانید به سرعت به شکایات مشتریان پاسخ دهید، آنها را از وضعیت شکایت مطلع کنید و راهحلهای پیشنهادیتان را ارائه دهید.
ویژگیهای مشتریان عصبانی
- بهشدت احساسی نسبت به هرگونه مشکل پیشآمده
- بیاعتماد و بدبین نسبت به وعدههای برند
- بهدنبال پاسخی فوری، شفاف و بدون توجیه از سمت کارکنان
- حساس به لحن، نحوه برخورد با انواع مشتری علاوهبر خودشان و زمان پاسخگویی برند در موقعیتهای مختلف
نیازهای اصلی مشتریان عصبانی
- شنیدهشدن و درک شدن؛ حتی مهمتر از بلافاصله حل شدن مشکل
- پاسخگویی فوری و صادقانه
- ارائۀ راهحلی واضح و مرتبط با مشکل؛ نه صرفاً یک کد تخفیف یا وعدۀ مربوط به آینده
- احترام و همدلی از سمت برند
چگونه با مشتری عصبانی مواجه شویم؟
در برخورد با مشتری عصبانی، مسئله فقط حل بحران نیست، بلکه بازیابی اعتماد از دسترفته است. اگر این مسیر را با دقت، احترام و سرعت طی کنید، نهتنها بحران را مدیریت کردهاید، بلکه یکی از سختترین تیپهای مشتری را به یک رابطۀ بلندمدت تبدیل خواهید کرد.
در ادامه، لیستی از روشهای برخورد با انواع مشتری ناراضی یا عصبانی را توضیح میدهیم:
حتما بخوانید: بازاریابی چیست؟ | راهنمای جامع شروع مارکتینگ، تعریف، انواع و استراتژیهای بازاریابی
پیشگیری بهتر از درمان است
یکی از مهمترین اشتباهات برندها، غفلت از علائم هشداردهنده است. درج نظرات منفی در صفحات محصول، پیامهای تند در شبکههای اجتماعی یا ارسال پیامک حاوی شکایت، هشدارهاییاند که نیاز به پاسخ فوری از سمت شما دارند. تیم پشتیبانی باید این سیگنالها را مداوم رصد کرده و با حضور سریع و حرفهای، از بحرانیشدن موقعیت جلوگیری کند.
تیم پشتیبانی همدل: فرشتههای نجات
هیچچیز بهاندازۀ دریافت واکنشی بیاحساس و بیتفاوت، مشتری عصبانی را تحریک نمیکند. آموزش مهارتهای همدلی، شنیدن فعال، کنترل لحن و نحوۀ مواجهه با مشتری عصبانی، باید بخشی جدی از فرایند آموزش تیم پشتیبانی شما باشد.
سرعت در پاسخگویی برای خنثیسازی بمب
مشتری عصبانی نمیخواهد بین دهها کارشناس پاس داده شود. به همین خاطر، بهتر است تیم شما اختیار تصمیمگیری در لحظه را داشته باشد. مثلاً امکان ارائۀ کد تخفیف یا ارسال مجدد محصول بدون نیاز به تأیید مدیران توسط تیم پشتیبانی، از واجبات است.
دقیقاً مشکل مشتری را حل کنید
همۀ مشکلات با کد تخفیف و هدیه قابل حل نیستند. اگر مشتری سفارشش را دریافت نکرده، ارائۀ تخفیف برای خرید بعدی، نهتنها خشم او را کم نمیکند، بلکه حس نادیده گرفته شدن را به او القا میکند. در چنین مواردی، ارسال مجدد کالا، بازپرداخت کامل، یا حتی عذرخواهی رسمی، مؤثرتر است.
با ارسال پیامک عذرخواهی از مشتری بابت اختلال پیش آمده، میتوانید از از مشتریان خود دلجویی کرده و زمان رفع مشکل را اطاعرسانی کنید.
از آب گلآلود، ماهی بگیرید
شکایت مشتری، فقط یک تهدید نیست؛ فرصتی است برای اصلاح. اگر در میان بازخوردهای مشتریانتان، الگوی خاصی مانند «پاسخگویی دیرهنگام»، «پیچیدگی فرآیند خرید» یا «ابهام در سیاست بازگشت کالا» تکرار میشود، این هشدار را جدی گرفته و از آن بهعنوان فرصتی مستقیم برای بهبود فرآیندها استفاده کنید.
ایجاد احساس همراهی، نه فقط جبران خسارت
در نهایت، مشتری عصبانی اگر احساس کند که شنیده و درک شده و با احترام با او برخورد کردهاند، آرام شده و احتمال بازگشتش افزایش مییابد. حتی اگر در همان لحظه خریدی انجام ندهد، تجربۀ برخورد انسانی با برندتان، او را به یک مخاطب وفادار تبدیل خواهد کرد.
تیپ 4: مشتریان وفادار | مراقبت از سرمایههای طلایی برند
مشتریان وفادار، ستون فقرات هر کسبوکار موفقی هستند. این تیپ مشتری، بارها و بارها از شما خرید میکنند و با اشتراکگذاری تجربیات مثبتشان، به سفیران بیمزد و منت برند شما تبدیل میشوند. حتی بعضی از آنها پا را فراتر گذاشته و به مدافعانی تمامعیار بدل میشوند که بهتر از تیم فروشتان محصولات شما را معرفی میکنند.
زمانی که مشتریان احساس کنند که برندی به آنها اهمیت میدهد، تمایل بیشتری به حمایت از برند و معرفی آن به دیگران دارند. بنابراین، مشتریان وفادار که به شما و خدماتتان اعتماد دارند، از بهترین انواع مشتری برای افزایش فروش از طریق بازاریابی دهان به دهان و ریفرال مارکتینگ هستند.
وفاداری مشتریان هرگز نباید بدیهی و تضمینشده تلقی شود. رضایت و حفظ مشتریان وفادار، به رسیدگی مداوم، قدردانی صادقانه و تجربهای شخصیسازیشده نیاز دارد.
ویژگیهای مشتریان وفادار
- آشنایی عمیق با محصولات و خدمات برند
- تعامل پایدار و مکرر در کانالهای مختلف بازاریابی و تبلیغات کسبوکار
- تمایل به معرفی برند به دیگران (حتی بدون مشوق و تخفیف معرف)
- انتظار داشتن تجربهای یکپارچه، سریع و اختصاصی در تعامل با برند
نیازهای اصلی مشتریان وفادار
- قدردانی واقعی و نهفقط نمادین، از سمت برند شما
- ارتباطات شخصیسازیشده در مناسبتها (تولد، سالگرد عضویت و…)
- خدمات پشتیبانی فراتر از حالت عادی
- دسترسی زودتر از بقیۀ انواع مشتریان به محصولات جدید یا تخفیفهای اختصاصی
چگونه از مشتریان وفادار نگهداری کنیم؟
سرمایهگذاری روی مشتریان وفادار، نهتنها به تکرار خرید آنها از کسبوکارتان کمک میکند، بلکه باعث تقویت تصویر برند و کاهش هزینههای جذب مشتری جدید میشود. در ادامه، به چند روش کلیدی برای نگهداشتن این سرمایههای ارزشمند و نحوه برخورد صحیح با مشتریان وفادار، اشاره میکنیم.
جشن گرفتن مناسبتها در کنار مشتری
ارسال پیامک تبریک تولد یا سالگرد اولین خرید، اگر با یک هدیۀ کوچک یا تخفیف اختصاصی همراه باشد، حس تعلق مشتری وفادار به برند را تقویت میکند. مثلاً، برای قدردانی از این تیپ مشتری، میتوانید پیامک تبریک تولدی با این مضمون برای مشتریان دائمی برندتان بفرستید:
منبع:https://www.melipayamak.com/blog/posts/types-of-customers-and-how-to-deal-with-them/
ارسال یک پاسخ