GitHub چیست؟ | راهنمای کامل گیت‌هاب برای برنامه‌نویسان تازه‌کار تا حرفه‌ای

گیت‌هاب یکی از پراستفاده‌ترین و قدرتمندترین پلتفرم‌های مدیریت کد منبع و همکاری تیمی در فرآیند توسعه‌ی نرم‌افزار به‌شمار می‌آید. این سرویس مبتنی بر سامانه‌ی کنترل نسخه‌ی گیت (Git) طراحی شده و بستری منعطف را برای برنامه‌نویسان فراهم می‌سازد تا بتوانند به‌صورت منظم و ساختار مشخص، کدهای خود را نگهداری کنند. 

همچنین به آسانی با سایر توسعه‌دهندگان تعامل برقرار کرده و پروژه‌های متن‌باز یا خصوصی را مدیریت و گسترش دهید. در این مقاله، به معرفی جامع گیت‌هاب خواهیم پرداخت.

گیت‌هاب چیست؟

برای گیت‌هاب تعاریف متعددی در سرتاسر وب وجود دارد. گیت‌هاب یک ” شبکه‌ اجتماعی در فضای ابری برای برنامه‌نویسان و یک پلتفرم همکاری برای توسعه‌دهندگان است که بزرگ‌ترین فضای ذخیره‌سازی برای کارهای اشتراکی و توزیع‌یافته دنیا” به شمار می‌رود.
گیت‌هاب به‌ عنوان بزرگ‌ترین هاست برای میزبانی پروژه‌هایی ایجاد شده که از سیستم کنترل ورژن گیت استفاده می‌کنند. به زبان ساده‌تر، گیت‌هاب یک سیستم مدیریت پروژه، نسخه‌بندیِ کد و همچنین یک شبکه‌ اجتماعی برای توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان است که بزرگ‌ترین منبع موجود برای ذخیره‌سازی کارهایی است که به‌صورت مشترک ایجاد شده‌اند.
کلمه‌ گیت‌هاب از دو قسمت تشکیل شده است. گیت (Git) و هاب (Hub) که باید برای یادگرفتن گیت‌هاب، هر دو جزء این کلمه را درک کنیم. پس از آن لیست واژگان و مفاهیم مهمی را که برای تعریف کامل گیت‌هاب به زبان ساده نیاز داریم، ارائه می‌کنیم.

گیت (Git) چیست؟

گیت (Git) سیستم کنترل ورژن منبع باز است که Linus Trovalds آن را ابداع کرده است. اما کنترل ورژن چیست؟
مثلاً وقتی که برنامه‌نویسان یک برنامه می‌سازند، پس از اولین نسخه‌ منتشر شده تغییرات زیادی در کد انجام می‌دهند. کنترل ورژن این تغییرات را ساده می‌کند و تمام اصلاحات را در یک انبار (repository) ذخیره می‌کند. این قابلیت به برنامه‌نویسان و همچنین اعضای تیم برنامه‌نویسی کمک می‌کند تا به‌راحتی نسخه‌ جدید نرم‌افزار را دانلود کرده، در آن تغییرات ایجاد کنند و بعد از آخرین بازبینی آن را دوباره به‌روزرسانی کنند.

تفاوت Git و GitHub | تفاوت گیت و گیت هاب

گیت (Git) یک سیستم کنترل نسخۀ توزیع شده است که با هدف ثبت، مدیریت و پیگیری تغییرات ایجاد شده در فایل‌های پروژه، به ویژه در فرآیند توسعۀ نرم‌افزار، طراحی شده است. این ابزار به تیم‌های توسعه کمک می‌کند تا تغییرات کد را به صورت منظم دنبال کرده و در صورت لزوم به نسخه‌های پیشین بازگردند.
در همین راستا، گیت‌هاب (GitHub) به‌عنوان یک پلتفرم میزبانی آنلاین برای مخازن گیت، بستری فراهم می‌سازد که از طریق آن بتوانید به‌صورت مؤثر به همکاری گروهی، مدیریت نسخه‌ها و به‌اشتراک‌گذاری کدها بپردازید.

ویژگی‌ها	Git (گیت)	GitHub (گیت‌هاب)
نوع ابزار	نرم‌افزار کنترل نسخه (Version Control System)	پلتفرم میزبانی آنلاین برای مخازن Git
ماهیت	آفلاین، قابل استفاده بر روی سیستم‌های محلی	آنلاین، نیازمند اتصال اینترنت
هدف اصلی	مدیریت و پیگیری نسخه‌های مختلف فایل‌ها و کدهای پروژه	فراهم‌سازی بستر همکاری، اشتراک‌گذاری، بررسی کد و مدیریت پروژه بر بستر Git
نصب و استفاده	نیاز به نصب روی سیستم کاربر	از طریق مرورگر و بدون نیاز به نصب، قابل دسترسی است
قابلیت همکاری تیمی	به‌تنهایی قابلیت همکاری ندارد، اما ابزار پایه برای آن است	امکانات پیشرفته‌ای برای همکاری، مدیریت تیم، بررسی تغییرات و ارسال Pull Request دارد
محیط کاربردی  ( UI)	رابط کاربری خط فرمان (CLI) یا ابزارهای واسط مانند GitKraken	رابط گرافیکی تحت وب بسیار کاربرپسند
مالکیت	نرم‌افزار متن‌باز تحت مجوز GPL	متعلق به شرکت Microsoft، اما بر پایه Git توسعه یافته است
استفاده مستقل	بله، بدون نیاز به اینترنت قابل استفاده است	خیر، برای استفاده نیاز به اینترنت و حساب کاربری دارد

چرا باید از GitHub استفاده کنیم؟

GitHub به‌عنوان یکی از جامع‌ترین و پرکاربردترین پلتفرم‌های میزبانی پروژه‌های مبتنی بر Git، به شما کمک می‌کند تا در مسیر یادگیری و رشد به‌عنوان یک توسعه‌دهنده، از امکاناتی بهره‌مند شوید که در دنیای واقعی برنامه‌نویسی، حیاتی هستند. به همین منظور، داشتن مهارت در ابزارهایی که امکان مدیریت نسخه و همکاری تیمی را فراهم می‌کنند، نه تنها یک مزیت رقابتی بلکه یک نیاز حرفه‌ای محسوب می‌شود.

بنابراین، استفاده از GitHub گامی ضروری برای تبدیل شدن به یک توسعه‌دهنده حرفه‌ای و آماده ورود به فضای کار واقعی است. در ادامه دلایل و مزیت استفاده از گیت‌هاپ را بیان خواهیم کرد:

1. نمایش عمومی مهارت‌ها و پروژه‌ها

GitHub به‌عنوان یک پلتفرم بین‌المللی، امکان ارائه پروژه‌ها و کدهای شما را به دیگران فراهم می‌کند. این ویژگی آن را به ابزاری قدرتمند برای ساخت نمونه‌کار (Portfolio) تبدیل کرده است که در استخدام یا همکاری‌های فنی، نقش کلیدی ایفا می‌کند.

2. مشارکت در پروژه‌های متن‌باز

پروژه‌های متن‌باز به آن دسته از پروژه‌های نرم‌افزاری گفته می‌شود که کد منبع آن‌ها به‌صورت عمومی در دسترس همگان قرار دارد. در این نوع پروژه‌ها، تمامی افراد امکان مشاهده و استفاده کد را دارند. همچنین این امکان فراهم شده تا در صورت نیاز آن را ویرایش کرده و حتی نسخۀ اصلاح‌شده یا توسعه‌یافتۀ خود را منتشر نمایند.

بنابراین با خیال راحت در پروژه‌های دیگران مشارکت داشته باشید، با استانداردهای صنعتی آشنا شوید و در عین حال مهارت‌های فنی و ارتباطی خود را تقویت کنید.

3. افزایش کیفیت کد از طریق همکاری گروهی

وقتی چند توسعه‌دهنده روی یک پروژه فعالیت داشته باشند، کد حاصل معمولاً از کیفیت، امنیت و پایداری بیشتری برخوردار است.همچنین به این نکته نیز باید اشاره کرد که GitHub فرآیند بازبینی کد (Code Review) و همکاری مؤثر را تسهیل می‌کند.

4. تمرکز تمامی کدها و مستندات در یک بستر واحد

همه فایل‌ها، مستندات، تاریخچه تغییرات و گزارش‌های خطا در یک مخزن واحد نگهداری می‌شوند. این تمرکز باعث افزایش شفافیت و سهولت در مدیریت پروژه می‌شود.

با GitHub، این امکان را دارید که در صورت بروز اشتباه، به نسخه‌های قبلی کد بازگردید. این ویژگی مانند یک شبکه ایمن، از هدر رفتن زحمات شما جلوگیری می‌کند.

حتما بخوانید: ارسال پیامک تشکر با سایت؛ نمونه متن پیامک تشکر از مشتری

بنابراین صرف نظر از میزان تجربه، هر زمانی نقطه شروع خوبی برای آشنایی و استفاده از GitHub است. این پلتفرم برای مبتدیان و حرفه‌ای‌ها به یک اندازه ارزشمند است.

چگونه حساب کاربری GitHub بسازیم؟

برای استفاده از امکانات گیت‌هاب، ابتدا باید یک حساب کاربری در این پلتفرم ایجاد کنید. فرآیند ثبت‌نام در GitHub ساده، سریع و رایگان است و تنها با چند مرحله، دسترسی شما به یکی از مهم‌ترین ابزارهای توسعه نرم‌افزار فراهم می‌شود.

مراحل ساخت حساب کاربری در GitHub

برای درک بهتر این مراحل می‌توانید کلیپ آموزشی آن را مشاهده کنید یا مراحل ذیل را دنبال کنید:

1. ورود به وب‌سایت: به آدرس مراجعه کنید.
2. شروع فرآیند ثبت‌نام: در صفحه اصلی، روی گزینۀ Sign up کلیک کنید.
3. وارد کردن اطلاعات حساب: یک نام کاربری منحصربه‌فرد انتخاب کنید.
4. یک آدرس ایمیل معتبر وارد نمایید.
5. یک رمز عبور قوی برای حساب خود تعیین کنید.

پس از ثبت اطلاعات، یک ایمیل تأیید برای شما ارسال خواهد شد. وارد صندوق ایمیل خود شوید و از طریق لینک موجود، آدرس ایمیل‌تان را تأیید کنید. این مرحله برای فعال‌سازی حساب ضروری است.

1. انتخاب نوع حساب کاربری: یکی از گزینه‌های موجود مانند حساب رایگان (Free)، تیمی (Team) یا سازمانی (Enterprise) را با توجه به نیاز خود انتخاب نمایید.
2. اطلاعات تکمیلی (اختیاری): در این مرحله اطلاعاتی در مورد سطح مهارت برنامه‌نویسی و هدف‌تان از استفاده از GitHub ارائه می‌دهید یا از این بخش عبور کنید.
3. ورود به داشبورد: اکنون حساب کاربری شما با موفقیت ایجاد شده است. وارد داشبورد GitHub شوید، مخزن (Repository) جدید بسازید و فعالیت خود را آغاز کنید.

اصول و مفاهیم پایه GitHub چیست؟

همان‌گونه که بیان شد گیت‌هاب یک پلتفرم مبتنی بر وب برای میزبانی مخازن گیت است که به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد کدها را مدیریت، ذخیره و با دیگران به اشتراک بگذارید. مفاهیم اصلی در این پلتفرم شامل Repository (مخزن)، Branch (شاخه)، Commit، Fork و … خواهد بود که در ادامه مطالب به بررسی دقیق این مفاهیم خواهیم پرداخت.

 Repository (مخزن) چیست؟

در عرصه فناوری اطلاعات، واژۀ «ریپازیتوری» یا «مخزن»، به محیطی سازمان‌یافته گفته می‌شود که برای ذخیره‌سازی، نگهداری و مدیریت انواع داده‌ها، به ویژه کد منبع (source code) در پروژه‌های نرم‌افزاری، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محیط شامل فایل‌ها، پوشه‌ها، تصاویر، مستندات، ویدیوها یا هر نوع داده دیگر می‌شود که در فرآیند توسعه و نگهداری یک سیستم یا پروژه ضرورت دارد.

فرض کنید در حال طراحی یک وب‌سایت شخصی هستید. تمام فایل‌های مورد نیاز پروژه، از جمله HTML، CSS JavaScript و تصاویر گرافیکی را در یک ریپازیتوری خصوصی در GitHub بارگذاری می‌کنید. این کار چند مزیت عمده به همراه دارد:

• تمام فایل‌های پروژه در یک فضای مرکزی ذخیره شده و در هر زمان و از هر مکان قابل دسترسی هستند.
• شما نسخه‌های مختلفی از پروژه را ذخیره و مدیریت خواهید کرد؛ برای مثال، یک نسخه آزمایشی برای توسعه و یک نسخه پایدار برای انتشار نهایی خواهید داشت.
• اگر بخواهید با سایر توسعه‌دهندگان همکاری کنید، توانایی دعوت آن‌ها به پروژه را دارید تا در ویرایش و تکمیل پروژه سهیم باشند.
• با استفاده از سیستم کنترل نسخۀ Git، قادر خواهید بود تمامی تغییرات انجام شده را ردیابی کرده و در صورت لزوم به نسخه‌های قبلی بازگردید.

انواع ریپازیتوری و نقش آن در توسعه نرم‌افزار

ریپازیتوری‌ها از نظر محل نگهداری به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: محلی و راه دور.

1. ریپازیتوری محلی، روی سیستم شخصی توسعه‌دهنده ایجاد می‌شود و امکان انجام تغییرات و پیگیری نسخه‌ها را به صورت آفلاین فراهم می‌کند. در این حالت، تمام فایل‌ها، تاریخچه تغییرات و تنظیمات مربوط به پروژه، به شکل کامل روی کامپیوتر کاربر ذخیره می‌شود. این نوع مخزن معمولاً برای توسعه اولیه، آزمایش ویژگی‌های جدید، یا کار بر روی پروژه‌هایی که نیاز به اتصال دائمی اینترنت ندارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2. ریپازیتوری راه دور، روی یک سرور آنلاین میزبانی می‌شود و از طریق اینترنت قابل دسترسی است. پلتفرم‌هایی مانند GitHub ،GitLab و Bitbucket این امکان را فراهم می‌کنند که توسعه‌دهندگان از هر نقطه‌ای به کد پروژه دسترسی داشته باشند، آن را با دیگران به اشتراک بگذارند و به صورت تیمی روی یک کد واحد کار کنند. ریپازیتوری‌های راه دور نقش کلیدی در همکاری تیمی، مدیریت مشارکت‌ها و انتشار عمومی یا خصوصی پروژه‌ها ایفا می‌کنند.

ریپازیتوری، چه در حالت محلی و چه در حالت راه دور، ابزاری بنیادی در مدیریت پروژه‌های نرم‌افزاری محسوب می‌شود.

Commit چیست؟

در سیستم‌های کنترل نسخه مانند Git، واژۀ «commit» به معنای ثبت رسمی تغییرات در مخزن و ذخیره‌سازی وضعیت فعلی پروژه در یک نقطۀ مشخص از زمان است. این فرآیند مانند گرفتن یک «عکس فوری» از کد منبع و فایل‌های پروژه عمل می‌کند و شامل محتوای تغییر یافته به همراه یک شناسۀ منحصر به فرد (hash) می‌باشد. برای هر commit، توسعه‌دهنده یک پیام توصیفی نیز ثبت می‌کند تا هدف و دلیل تغییرات به‌صورت مستند و شفاف باقی بماند.

فرض کنید روی یک پروژۀ نرم‌افزاری کار می‌کنید و بخشی از کد را تغییر می‌دهید. این تغییرات در ابتدا فقط روی سیستم شما ذخیره می‌شوند و هنوز وارد تاریخچۀ رسمی پروژه نشده است. برای ثبت رسمی، ابتدا فایل‌ها را با دستور `git add` به بخشی به نام staging area می‌فرستید تا آمادۀ ذخیره‌سازی شوند. سپس با دستور `git commit` این تغییرات همراه با یک پیام توضیحی (مثلاً «رفع باگ صفحه ورود») به مخزن اضافه می‌شوند. این کار باعث می‌شود بتوانید در آینده روند تغییرات را دقیق پیگیری کرده و در صورت لزوم به نسخه‌های قبلی بازگردید.

Branch چیست؟

در گیت‌هاب، «برنچ» یا شاخه به‌عنوان یک مسیر توسعۀ جداگانه تعریف می‌شود که به شما اجازه می‌دهد تغییرات جدید را بدون تأثیرگذاری مستقیم بر کد اصلی (main یا master) ایجاد و آزمایش کنید. تصور کنید یک تیم روی یک وب‌سایت کار می‌کند و یکی از اعضا قصد دارد قابلیت «جستجوی پیشرفته» را اضافه کند. او یک شاخه جداگانه می‌سازد، تغییرات را در آن اعمال می‌کند و تا زمانی که همه‌چیز به‌درستی کار نکند، این تغییرات به کد اصلی اضافه نمی‌شوند. این روش باعث می‌شود کد اصلی همیشه پایدار باقی بماند.

برنچ‌ها همچنین محیطی امن برای همکاری هم‌زمان چند توسعه‌دهنده فراهم می‌کنند. مثلاً در همان وب‌سایت، یک نفر روی طراحی صفحه اصلی کار می‌کند و دیگری روی بهینه‌سازی سرعت سایت؛ هر کدام در شاخه خود فعالیت کرده و در نهایت تغییرات‌شان با شاخه اصلی ادغام می‌شود. این کار علاوه بر جلوگیری از تداخل، امکان آزمایش نسخه‌های مختلف نرم‌افزار را نیز فراهم می‌آورد؛ به‌گونه‌ای که می‌توان یک شاخه را برای نسخۀ آزمایشی و شاخه‌ای دیگر را برای نسخۀ پایدار نگه داشت تا تغییرات ناپایدار به دست کاربران نهایی نرسد.

Fork چیست؟

فورک به معنی ایجاد یک نسخه مستقل از یک مخزن (Repository) در حساب کاربری شخصی شما است. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد بدون اینکه به مخزن اصلی آسیبی برسد، تغییرات دلخواه خود را روی یک نسخه کپی شده انجام دهید. فرض کنید یک پروژه متن‌باز طراحی اپلیکیشن یادداشت‌برداری پیدا کرده‌اید و ایده‌ای دارید که آن را بهتر کند؛ با فورک کردن، یک نسخه کامل از کد و تاریخچه آن در حساب شما ایجاد می‌شود تا بتوانید آزادانه روی آن کار کنید.

حتما بخوانید: آموزش جامع اتصال نرم‌افزار هلو به پنل پیامکی ملی پیامک – سریع و آسان

این نسخه فورک شده کاملاً مستقل از پروژه اصلی عمل می‌کند، بنابراین تغییرات شما مستقیماً روی کد اصلی اعمال نمی‌شود. اگر پس از توسعه و آزمایش، نتیجه کارتان ارزشمند باشد، آن را از طریق «Pull Request» به تیم اصلی پیشنهاد می‌دهید. به این ترتیب، فورک هم محیطی امن برای آزمون ایده‌ها فراهم می‌کند و هم راهی برای مشارکت در پروژه‌های متن‌باز است، بی‌آنکه خطر خراب شدن نسخه پایدار پروژه وجود داشته باشد.

Pull Request چیست؟

در توسعه نرم‌افزار، «Pull Request» به معنای ارسال یک درخواست رسمی برای ادغام تغییرات از یک شاخه فرعی (branch) به شاخه اصلی پروژه است. این فرآیند به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد قبل از ادغام، تغییرات‌شان توسط سایر اعضای تیم بررسی، اصلاح و تأیید شود.

 به عنوان مثال، اگر در یک پروژه طراحی وب، یک شاخه جداگانه برای بهبود رابط کاربری ایجاد کنید، پس از اتمام تغییرات با Pull Request پیشنهاد می‌دهید که این تغییرات در کد اصلی اعمال شود.

این روش امکان کنترل کیفیت کد را فراهم می‌کند و باعث می‌شود هر تغییری قبل از ورود به نسخه اصلی، چند مرحله بازبینی شود.

آشنایی با دستورهای اصلی گیت Git و گیت‌هاب GitHub

همان‌طور که بیان شد، گیت (Git) یک سیستم کنترل نسخه برای پیگیری تغییرات فایل‌ها و همکاری در پروژه‌ها است و گیت‌هاب (GitHub) یک بستر آنلاین برای میزبانی و مدیریت این پروژه‌ها با استفاده از گیت محسوب می‌شود. در ادامه، با اصطلاحات کلیدی مرتبط با این دو ابزار آشنا خواهیم شد.

دستورهای اصلی گیت Git

در این بخش با دستورات اصلی بخش گیت دقیق آشنا خواهید شد:

دستور گیت	توضیح مختصر
git init	ایجاد مخزن گیت جدید در پوشه جاری
git clone	کپی کامل مخزن راه دور به سیستم محلی
git add	افزودن فایل‌های مشخص شده به ناحیه آماده‌سازی
git commit -m “message”	ثبت تغییرات ناحیه آماده‌سازی با پیام توضیحی
git status	نمایش وضعیت فایل‌ها در مخزن محلی
git log	مشاهده تاریخچه کامل کامیت‌ها
git push	ارسال تغییرات محلی به شاخه مشخص در مخزن راه دور
git pull	دریافت و ادغام تغییرات از مخزن راه دور
git branch	نمایش شاخه‌ها یا ایجاد شاخه جدید
git checkout	سوئیچ به شاخه مشخص شده
git merge	ادغام تغییرات شاخه مشخص شده با شاخه فعلی
git remote add	افزودن مخزن راه دور جدید به مخزن محلی
git remote -v	نمایش آدرس مخازن راه دور متصل
git fetch	دریافت تغییرات جدید بدون ادغام از مخزن راه دور
git tag	اضافه کردن برچسب به نسخه یا کامیت خاص
git revert	ایجاد کامیت معکوس برای لغو تغییرات کامیت قبلی
git reset	بازگشت مخزن به وضعیت کامیت مشخص و حذف تغییرات بعدی
git rm	حذف فایل از مخزن و سیستم
git stash	ذخیره موقت تغییرات برای سوئیچ شاخه بدون از دست دادن کار
git stash pop	بازیابی آخرین تغییرات ذخیره شده و حذف از لیست stash
git diff	نمایش تفاوت نسخه فعلی فایل‌ها با نسخه‌های قبلی

دستورهای گیت‌هاب GitHub

برای مدیریت و برقراری ارتباط بین مخزن محلی و مخزن راه دور در گیت، از مجموعه‌ای از دستورات زیر استفاده می‌شود:

دستور گیت	توضیح مختصر
git clone	کپی کامل یک مخزن از گیت‌هاب به سیستم محلی
git remote add origin	افزودن مخزن راه دور به نام “origin” به مخزن محلی
git push -u origin	ارسال تغییرات به شاخه مشخص‌شده در مخزن راه دور “origin”
git pull origin	دریافت و ادغام تغییرات از شاخه مشخص‌شده در مخزن راه دور
git push –tags	ارسال تمامی تگ‌های محلی به مخزن راه دور
git clone –branch	کلون کردن شاخه خاصی از یک مخزن
git fetch –all	دانلود تمام تغییرات از تمام مخازن راه دور
git remote prune origin	پاکسازی شاخه‌های منقضی شده در مخزن راه دور “origin”
git remote set-url origin	تغییر آدرس مخزن راه دور “origin”
git remote rename	تغییر نام یک مخزن راه دور
git remote remove	حذف یک مخزن راه دور از مخزن محلی

چه ابزارهایی برای کار با GitHub وجود دارد؟

ابزارهای گیت مجموعه‌ای از دستورها و قابلیت‌ها هستند که برای مدیریت و کنترل نسخه‌های مختلف کد منبع به کار می‌روند. این ابزارها امکان ایجاد، ویرایش، ادغام و آزمایش کد را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کنند. با نصب و استفاده از این ابزارها، از امکانات پیشرفته‌تری همچون کدنویسی سازمان‌یافته، تفکیک داده‌ها و مدیریت دقیق تغییرات بهره‌مند شوید که نقش مهمی در بهبود کیفیت و سرعت توسعه پروژه نیز دارند.

GitHub Desktop: ابزار گرافیکی مدیریت گیت‌هاب

GitHub Desktop یک نرم‌افزار گرافیکی است که توسط گیت‌هاب ساخته شده تا کاربران بتوانند بدون نیاز به استفاده از خط فرمان، مخازن گیت خود را مدیریت کنند. این ابزار با رابط کاربری ساده و کاربرپسند، فرآیندهایی مانند commit، push، ایجاد یا تغییر شاخه (branch)، ادغام تغییرات (merge) و رفع تداخل‌ها (conflicts) را آسان‌تر می‌کند.

برای مثال، فرض کنید روی یک پروژه تیمی کار می‌کنید و تغییراتی در کد ایجاد کرده‌اید. به جای نوشتن دستورات گیت در ترمینال با چند کلیک در GitHub Desktop تغییرات خود را commit اعمال کرده، آن‌ها را به مخزن اصلی push ارسال کنید و حتی قبل از ادغام، تاریخچه تغییرات را به‌طور تصویری مشاهده کنید.

Git Bash: محیط خط فرمان برای کار با Git در ویندوز

Git Bash یک محیط خط فرمان است که به کاربران ویندوز امکان اجرای دستورات گیت را در محیطی شبیه به سیستم‌های یونیکس می‌دهد. این ابزار رایگان، بر پایه شل Bash توسعه یافته و امکانات گسترده‌ای برای مدیریت نسخه و کنترل پروژه‌های نرم‌افزاری فراهم می‌کند. کاربران با استفاده از Git Bash دستورات مختلف گیت را اجرا می‌کنند و همچنین از ابزارهای جانبی مانند SSH و GPG بهره‌مند می‌شوند.

برای مثال، توسعه‌دهنده‌ای که روی ویندوز کار می‌کند با Git Bash به راحتی دستورات مدیریت مخزن مانند clone، commit و push را اجرا می‌کند و به‌سادگی پروژه‌های خود را کنترل کرده؛ در حالی که از امکانات یک محیط شل کامل و قدرتمند بهره می‌برد.

VSCode و افزونه‌های گیت

Visual Studio Code یک ویرایشگر متن متن‌باز و قدرتمند است که توسط مایکروسافت توسعه یافته و به طور گسترده توسط توسعه‌دهندگان در سراسر جهان برای برنامه‌نویسی نرم‌افزار، وب و سایر سیستم‌ها استفاده می‌شود. این ویرایشگر قابلیت افزودن افزونه‌های متنوع را دارد که توسط جامعه توسعه‌دهندگان برای ارتقای تجربه کاربری ارائه شده است.

یکی از این افزونه‌ها، GitLens است که به بهبود فرآیند کار با سیستم کنترل نسخه Git کمک می‌کند. با نصب GitLens، کاربران به صورت دقیق تاریخچه تغییرات هر خط کد را مشاهده می‌کنند، تفاوت بین نسخه‌های مختلف فایل‌ها را بررسی نموده و اطلاعات جامعی درباره هر کامیت دریافت خواهند کرد؛ این ویژگی‌ها موجب تصمیم‌گیری بهتر و بهینه‌سازی روند توسعه نرم‌افزار می‌شود. در ادامه بعضی از این افزونه‌ها را ذکر می‌کنیم:

1. GitKraken: ابزاری قدرتمند و کاربرپسند است که با رابط گرافیکی پیشرفته، امکان تجسم ساختار مخازن گیت و مدیریت عملیات پیچیده را به کاربران می‌دهد.
2. SourceTree: یک نرم‌افزار رایگان و محبوب است که توسط شرکت Atlassian توسعه یافته و با ارائه رابط کاربری ساده و بصری، مدیریت مخازن گیت را تسهیل می‌کند.
3. TortoiseGit: یک کلاینت گیت ویژه سیستم‌عامل ویندوز است که به صورت یکپارچه با File Explorer ادغام شده و اجازه می‌دهد کاربران از طریق منوهای راست کلیک، دستورات گیت را به آسانی اجرا کنند.
4. GitHub Desktop: ابزاری رایگان است که به مدیریت مخازن گیت در پلتفرم GitHub می‌پردازد و امکان همگام‌سازی مخازن محلی با مخازن راه دور را به ساده‌ترین شکل ممکن فراهم می‌آورد.

این ابزارهای مدیریت گیت با ارائه رابط‌های کاربری گرافیکی، فرآیند کنترل نسخه را ساده‌تر و کارآمدتر می‌سازند و به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهند تا پروژه‌های خود را با سهولت بیشتری مدیریت و هماهنگ کنند. استفاده از این نرم‌افزارها به بهبود همکاری تیمی و افزایش کیفیت توسعه نرم‌افزار کمک شایانی می‌کند.

آموزش کاربردی استفاده از GitHub

برای یادگیری کاربردی استفاده از GitHub و مدیریت پروژه‌های نرم‌افزاری، همراه ملی پیامک باشید تا به صورت گام‌به‌گام و با زبانی ساده، تمام مراحل لازم را آموزش دهیم. این راهنما به شما کمک می‌کند تا به راحتی از امکانات GitHub بهره‌مند شوید و پروژه‌های خود را به بهترین شکل مدیریت کنید.

حتما بخوانید: کپی رایتینگ چیست؟ راهنمای کامل تبلیغ‌نویسی و انواع کپی رایتینگ برای افزایش فروش

گام اول: ساخت و مدیریت مخزن

مخزن یا repository که به اختصار repo نامیده می‌شود، محلی سازمان‌یافته برای ذخیره انواع فایل‌ها مانند پوشه‌ها، تصاویر، ویدیوها و سایر موارد مورد نیاز پروژه است. هنگام ایجاد مخزن جدید در گیت‌هاب، امکان افزودن فایل README و مشخص کردن مجوزهای استفاده (لایسنس) فراهم می‌شود تا مستندسازی و مدیریت پروژه ساده‌تر شود.

برای نمونه، اولین مخزن شما با نام “hello-world” مکانی برای ذخیره ایده‌ها، منابع آموزشی یا فضایی برای به اشتراک‌گذاری و بحث پیرامون موضوعات مختلف است. برای ساخت مخزن جدید، کافی است:

• در گوشه بالا سمت راست صفحه گیت‌هاب، کنار تصویر پروفایل خود روی علامت «+» کلیک کنید.
•  گزینه «New repository» را انتخاب کنید. سپس توضیح کوتاهی درباره مخزن بنویسید،
• در صورت تمایل گزینه «Initialize this repository with a README» را فعال کنید.
•  در نهایت با کلیک روی «Create repository» مخزن خود را ایجاد نمایید.

گام دوم: کلون کردن پروژه

کلون کردن (Cloning): فرآیندی است که در آن یک نسخه کامل از مخزن گیت به سیستم محلی شما کپی می‌شود تا بتوانید به صورت مستقل روی آن کار کنید.

با اجرای دستور git clone، یک نسخه کامل و دقیق از مخزن مورد نظر به سیستم محلی شما منتقل می‌شود و امکان ویرایش و تغییر کدها به صورت مستقل فراهم می‌گردد. پس از کلون کردن، فرآیند اعمال تغییرات شامل ایجاد تغییرات، آماده‌سازی موقت آن‌ها در مرحله staging و سپس ثبت نهایی تغییرات در مخزن از طریق commit خواهد بود.

گام سوم: ثبت تغییرات و ارسال به مخزن

برای اعمال تغییرات خود در شاخۀ اصلی، باید یک درخواست به‌نام Pull Request ایجاد کنید که اساس همکاری در گیت‌هاب محسوب می‌شود. با ارسال این درخواست، شما از مالک یا مدیر شاخه می‌خواهید تغییرات شما را بررسی کرده و در صورت تأیید، آن‌ها را به شاخۀ اصلی اضافه کند. در این فرایند، تغییرات اعمال شده بین دو شاخه نمایش داده می‌شود که حذف‌ها و اضافه‌ها به ترتیب با رنگ‌های قرمز و سبز مشخص می‌شوند.

علاوه بر این، با استفاده از سیستم منشن در بخش پیام‌های Pull Request، از دیگر اعضا یا تیم‌ها دعوت کنید تا نظر و بازخورد خود را درباره ویرایش‌های شما ارائه دهند. همچنین امکان ارسال درخواست اعمال تغییرات برای خودتان وجود دارد، به طوری که پس از اتمام کامل تغییرات در شاخۀ فرعی، با استفاده از Pull Request آن‌ها را به شاخۀ اصلی تلفیق کنید.

در مرحله نهایی، برای ادغام تغییرات شاخه فرعی در شاخه اصلی (معمولاً master)، کافی است:

•  روی دکمه سبزرنگ «Merge pull request» کلیک کنید.
• سپس با انتخاب «Confirm merge» این تغییرات را ثبت کنید.
• پس از انجام ادغام، شاخه فرعی را با کلیک روی «Delete branch» حذف نمایید تا ساختار مخزن شما مرتب و منظم باقی بماند.

تفاوت‌ها GitHub در مقابل GitLab چیست؟

گیت‌هاب و گیت‌لب دو پلتفرم محبوب و قدرتمند در زمینه کنترل نسخه و همکاری تیمی هستند که هر کدام ویژگی‌ها و امکانات خاص خود را دارند. اگرچه هر دو بر پایه Git ساخته شده است و شباهت‌های زیادی دارند، اما تفاوت‌هایی در رویکرد، قابلیت‌ها و امکانات ارائه شده توسط آن‌ها وجود دارد.

در جدول زیر، مقایسه‌ای اجمالی از برخی تفاوت‌ها و ویژگی‌های مهم گیت‌هاب و گیت‌لب ارائه شده است:

ویژگی	گیت‌هاب (GitHub)	گیت‌لب (GitLab)
محیط کلی	پلتفرم میزبانی مخازن Git با تمرکز بر همکاری و جامعه توسعه‌دهنده	پلتفرمی جامع با امکانات CI/CD داخلی و قابلیت میزبانی خودکار (Self-hosting)
مدیریت پروژه	ابزارهای پایه‌ای مدیریت پروژه و Issue Tracking	ابزارهای پیشرفته مدیریت پروژه، Issue Tracking و Board های کانبان
CD/CI	امکانات CI/CD از طریق GitHub Actions (جدیدتر و محدودتر)	GitLab CI با امکانات قدرتمندتر و کامل‌تر در ساخت و اجرای pipeline ها
پشتیبانی از صفحات وب‌سایت ( Pages)	استفاده از Jekyll برای ایجاد صفحات استاتیک	پشتیبانی از چندین Static Site Generator و انعطاف بیشتر در انتخاب ابزارها
اکانت رایگان	مخازن نامحدود با امکانات پایه برای تیم‌های کوچک	مخازن نامحدود با امکانات گسترده‌تر و قابلیت Self-hosting رایگان
امکانات Self-hosting	محدود یا ندارد	پشتیبانی کامل و گسترده از نصب و مدیریت بر روی سرورهای شخصی

نکاتی درباره GitHub Pro و خرید اکانت

GitHub Pro یک اشتراک پیشرفته است که به برنامه‌نویسان مبتدی و حرفه‌ای امکانات گسترده‌تری برای مدیریت پروژه‌ها و همکاری تیمی ارائه می‌دهد. پس از خرید این اشتراک و نصب اپلیکیشن Git، کاربران قادر به ایجاد پروژه‌های جدید هستند، شاخه‌های مختلف بسازید و به راحتی تغییرات خود را با سایر اعضای تیم از طریق Commit و Pull Request مدیریت کنید.

با استفاده از GitHub Pro، فرآیند توسعه به صورت گام به گام و سازمان‌یافته انجام می‌شود؛ از ایجاد مخزن و شاخه جدید گرفته تا ادغام تغییرات در شاخه اصلی (Master). این سرویس علاوه بر مدیریت نسخه، یک فضای اجتماعی قدرتمند برای تعامل و نمایش فعالیت‌های برنامه‌نویسان فراهم می‌کند که به رشد حرفه‌ای و فرصت‌های شغلی شما کمک خواهد کرد.

برای خرید اکانت گیت‌هاب پرو مراحل ذیل را دنبال کنید:

• انتخاب وب‌سایت واسط معتبر مانند Hyper Account، accbazar.com یا پرمیوم باکس که ارائه‌دهنده اکانت‌های پرمیوم GitHub هستند.
• پلن و مدت زمان اشتراک مورد نظر برای خرید را انتخاب کنید.
• هزینه اشتراک را طبق پلن انتخابی خود پرداخت کنید.
• اطلاعات حساب (ایمیل و رمز عبور) به وب‌سایت واسط برای فعال‌سازی ارائه دهید.
• اکانت فعال شده توسط تیم پشتیبانی وب‌سایت واسط را دریافت کنید.
• در پایان اکانت GitHub Pro برای شما فعال است.

جمع‌بندی

در این مقاله با مزایا و امکانات بی‌نظیر گیت‌هاب آشنا شدید، خوب است بدانید سامانه ملی پیامک نیز یک مخزن اختصاصی و منحصر به فرد برای پروژه‌های خود در گیت‌هاب دارد. با ثبت‌نام و خرید پنل‌های ارسال اس ام اس ملی پیامک، می‌توانید کسب‌وکار خود را به سامانه ارسال پیامک اتوماتیک مجهز کنید و از امکانات پیشرفته این سامانه بهره‌مند شوید. علاوه بر این، دسترسی به نمونه کدهای وب‌سرویس اس ام اس ملی پیامک، فرصتی عالی برای توسعه‌دهندگان فراهم کرده است تا به سادگی در پروژه‌های خود از این سرویس استفاده کنند.

اگر در هر مرحله سوالی داشتید یا به راهنمایی نیاز داشتید، تردید نکنید و همین حالا با شماره 02163404 تماس بگیرید؛ کارشناسان مجرب ملی پیامک آماده‌اند تا با دانش کامل شما را در مسیر استفاده بهینه از خدمات همراهی کنند.